-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy path09-02.qmd
187 lines (101 loc) ยท 40.3 KB
/
09-02.qmd
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
---
title: "์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆํ๊ตฐ"
author: ์ ์ฑํ
bibliography: References/09-02.bib
---
## ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ
### ์ญ์ฌ์ ์์์ ์์ {#sec-eps-history}
1950๋
๋ ํ๋ฐ์ด ๋์ ๋ํ ์ ์ ๋ณ์์ ๊ทผ๋ฌดํ๋ ์์ฌ๋ค์ ์ง๋จ์ ๋ถ๋ฌธํ๊ณ ์์ฉ๋์ด ์๋ ํ์๋ค์๊ฒ ์๋คํฌ์ด ํด๋ก๋ฅดํ๋ก๋ง์ง์ ํฌ์ฌํ๊ธฐ ์์ํ์๋ค. ํ์ง๋ง ๋๋ผ์ด ํจ๊ณผ์ ๊ฐํํ ๋์์ ์๋ก์ด ์ฝ๋ฌผ์ด ํ์๋ค์๊ฒ ์ด๋ค ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง์ ๋ํ ์ฐ๋ ค๋ ๋์์ก๋ค. ์ ์ ์ฝ๋ฌผํ์๋ผ๊ธฐ ๋ณด๋ค๋ ์ ์ ๋ถ์๊ฐ์ ๊ฐ๊น์๋ <s>Steck</s>[^09-02-1]๊ณผ <s>Haase</s>[^09-02-2]๋ ์ด ์ฝ๋ฌผ์ ์ด ํ์๋ค์ด ํ๋์ด ๋๋ฆฌ๊ณ , ํ์ ํ๋ค์ง ์๊ณ ๊ฑธ์ผ๋ฉฐ, ๊ทผ์ก์ด ๊ฒฝ์ง๋๊ณ ๋ฌดํ์ ํ ์ผ๊ตด์ ๊ฐ์ ๋ฐ์๋ ๋ํ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ด์ฐฐํ์๋ค.[@steck1954; @haase1954] (6-2-4์ ) ์ด๋ฌํ ์์์ ํํจ์จ๋ณ ํ์์ ๋งค์ฐ ํก์ฌํ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ **์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์(extrapyramidal symptoms)**, <s>**๊ฐ์ฑ ํํจ์จ์ฆ(pseudoparkinsonism)**</s>[^09-02-3], ํน์ **์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ(drug-induced parkinsonism)** ๋ฑ์ผ๋ก ๋ถ๋ฆฌ๊ฒ ๋์๋ค.
[^09-02-1]: **Hans Steck (1891-1980)**: ์ค์์ค์ ์ ์ ๊ณผ ์์ฌ. Lausanne ๋ํ์์ ๊ต์๋ก ์ฌ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ถ์ค Cery ์์ฉ์์ ์์ฅ์ ์ญ์ํ์๋ค. ์กฐํ๋ณ ํ์์ ์์ ํํ์ ๊ด์ฌ์ด ๋ง์์ผ๋ฉฐ, ๋น๋ ์ ๋ช
ํ๊ฐ์ธ Jean Dubuffet์ "art brut (outsider art)" ์ด๋์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์์ ์ด ๋๋ณด๋ ์กฐํ๋ณ ํ์์ธ Aloรฏse Corbaz (1986\~1964)๋ฅผ ์ ๋ช
ํ๊ฐ๋ก ๋ฐ๊ตดํ์๋ค.
[^09-02-2]: **Hans-Joachim Haase (1922\~1997)**: ๋
์ผ์ ์ ์ ๊ณผ ์์ฌ์ด์ ์ ์ ๋ถ์๊ฐ. ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์ผ์ผํฌ ์ ๋์ ์ฉ๋์ ์จ์ผ, ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์น๋ฃ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ต๋๋ก ์ป์ ์ ์๋ค๋ "neuroleptic threshold"์ด๋ก ์ ์ ์ํ์๋ค.
[^09-02-3]: **Pseudoparkinsonism**: ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ํ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์ง์นญํ๋ ์ฉ์ด๋ก ๋์
๋์์ผ๋, ์ด๋ด ๋ค์ํ ์ฝ๋ฌผ์ ์ํด์, ํน์ ์น๋งค๋ ๋์กธ์ค์ ์ํด์ ๋ฐ์ํ๋ ์ ์ฌ ์ฆ์์ ํญ๋๊ฒ ์ง์นญํ๊ฒ ๋์๋ค. ํ์ฌ๋ ์ ์ ํํจ์จ๋ณ(Parkinson disease)์ ์๋๋ฉด์ ์ ์ฌํ ์ฆ์์ ๋ํ๋ด๋ ๋ชจ๋ ์ํ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์ ์ฐจ ํํจ์จ์ฆ(parkinsonism) ํน์ ์ด์ฐจ์ฑ ํํจ์จ์ฆ(secondary parkinsonism)์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ก ๋์ฒด๋๊ณ ์๋ค.[@kurlan2013]
๋ ์ฌ๋์ ์ด๋ฅผ ๋ถ์์ฉ์ผ๋ก ์ดํดํ๊ธฐ ๋ณด๋ค๋ ์กฐํ๋ณ ๋ณ๋ฆฌ ํ์์ ์ผ๋ถ ํน์ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ ์น๋ฃ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ถ๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์๊ณ , Haase๋ <s>neuroleptic threshold (NT)</s>[^09-02-4] ๋ผ๋ ๊ฐ๋
์ ๋ด๋๊ธฐ๋ ํ์๋ค. ๋ฌผ๋ก NT๋ฅผ ํจ์ฌ ๋์ด์๋ ์ฉ๋์ ๋ถํ์ํ๋ฉฐ, ํ์์๊ฒ ๋ถํ์ํ ๊ณ ํต์ ์ง์ด๋ค๋ ๋ฐ๋ ์์ฌ๋ค์ ์๊ฒฌ์ด ์ผ์นํ์์ง๋ง, ์ ์ด๋ NT๋ฅผ ์ฝ๊ฐ ๋๋ ์์ค์ ์ฉ๋์ ํฌ์ฌํด์ผ ํ๋ค๋ ์ด๋ก ์ ์ค๋ซ๋์ ์์ ๊ดํ์ ์ข์ฐํ์๋ค.[^09-02-5]
[^09-02-4]: **Neuroleptic threshold**: Haase๊ฐ ์ด๋๋ ์ฐ๊ตฌํ์ ํ์๋ค์ ์๊ธ์จ๋ฅผ ๊ฒํ ํ์๋ค.(Handwriting test) ์๊ธ์จ๋ ๋ฏธ์ธํ ์ด๋์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฐ์ ํ์, ์๊ธ์จ์ ์์์ด ์ผ์ด๋ ํ์๋ค๊ณผ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ํ์๋ค์ ์น๋ฃ ๋ฐ์์ ์กฐ์ฌํ์๊ณ , ํ์๊ฐ ํจ์ฌ ๋ฐ์์ด ์ข๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. Haase ๋ฑ์ ์ด๋ฌํ ๋ฏธ์ธ ์ด๋ ์ฅ์ ๋ฅผ ์ผ์ผํค๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ neuroleptic threshold๋ผ๊ณ ๋ถ๋ ๊ณ , ์ ์ด๋ ์ด๋ฅผ ๋์ด์์ผ ์ฝ๋ฌผ ๋ฐ์์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค๊ณ ํ์๋ค.[@haase1974]
[^09-02-5]: 1991๋
์ ๋ฐํ๋ McEvoy ๋ฑ[@mcevoy1991]์ ๋
ผ๋ฌธ์์๋, ๊ฒฝํ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์ผ์ผํค๋ ์ฉ๋, ์ฆ neuroleptic threshold ์ฉ๋์ ์ต์ ์ ํจ ์ฉ๋์ ์ผ๊ณ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ๊ดํ์ 1964๋
๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝ์ ์ ๋ณด๊ฑด์ฐ๊ตฌ์(NIMH)์ ํ์์ผ๋ก ์งํ๋ ์ฐ๊ตฌ์์, ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ ์ ๋์ ์น๋ฃ ํจ๊ณผ ์ฌ์ด์๋ ๋ณ๋ค๋ฅธ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ํ์ธ๋๋ฉด์[@guttmacher1964], ์กฐ๊ธ์ฉ ์
์ด์ง๊ธฐ ์์ํ์๋ค. ์ดํ ์กฐํ๋ณ ํ์์ ์ถ์ ์ง, ์ฌํ์ /์ง์
์ ๊ธฐ๋ฅ ํ๋ณต, ์ฃผ๊ด์ ๊ฒฝํ๊ณผ ์์๋ ๋ฑ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ๋ฐํด์ง๋ฉด์, ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ ๊ทธ์ผ๋ง๋ก ์๋ฌด๋ ์ํ์ง ์๋ ์ฝ๋ฌผ์ ํด์์ฉ์ด ๋์ด๋ฒ๋ ธ๋ค. 1980๋
๋ ๋ง ํด๋ก์ํ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๋์
๋์๊ณ , ์ดํ ๋ด๋ฌผ ํฐ์ง๋ฏ ๋น์ ํ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ๋ค์ด ์ฐจ๋ก๋ก ๋์
๋๋ฉด์, ์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ ์ต์ํํ๋ฉด์๋ ์น๋ฃ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ผ ์ ์๋ค๋ ์์ ๊ฐ์ด ์๊ฒผ๋ค. 21์ธ๊ธฐ์ FDA์ ์น์ธ์ ๋ฐ์ ์ข๋ ์๋ก์ด ์ฝ๋ฌผ๋ค์ ๊ฑฐ์ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ผ ์ผ์ผํค์ง ์๋๋ค.
๋ฌธํ์์๋ **์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์(extrapyramidal symptoms)**, **์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ(extrapyramidal side effects)**, **์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ** ๋ฑ์ ์ฉ์ด๊ฐ ํผ์ฌ๋์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์์ง๋ง, DSM-5๋ ICD-10์์๋ **์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋์ฅ์ (drug-induced movement disorders, DIMD)**๋ก ์ฉ์ด๋ฅผ ํต์ผํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, "์ถ์ฒด์ธ๋ก" ์ด์ธ์ ์ด๋์ฅ์ ๋ค๋ ํฌ๊ดํ๋ค. ์๋ฐํ๊ฒ ๋งํ์ฌ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋์ฅ์ ์ค ํ๋์ธ ํํจ์จ์ฆ(์๋ ์ฐธ์กฐ)์ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ด ๋ง์ง๋ง, ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด๋ ์ข๋ถ์์์ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฝ๋ก๋ ๊ด์ฌํ๋ค.
์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ ์ฌํ ๊ธฐ๋ฅ ์ฅ์ ๋ฅผ ์ ๋ฐํ๋ฉฐ, ์ถ์ ์ง๊ณผ ์ฝ๋ฌผ ์์๋์ ๋ถ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค. ํ์ ์ค์์๋ ์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ ์ ์ธ์ํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์์ง๋ง, ๋๋ค์ ํ์๋ค์ ๋ถ์พํ๊ณ ๊ณ ํต์ค๋ฌ์ด ์ ์ ์ ์ฆ์์ ๋๋ฐํ๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ์ ์ฆ์์ด ์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ ๋ํ "์ ์์ ์ธ" ์ฌ๋ฆฌ๋ฐ์์ธ์ง, ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฝ๋ฌผ ๋ถ์์ฉ์ธ์ง๋ ์ ๊ฐ๋ณ๋์ง ์๋๋ค.
์ค์ ๋ก ์ด๋ ๋ถ์์ฉ๊ณผ ์ด์ ๋๋ฐ๋ ์ ์ ์ฆ์์, ์กฐํ๋ณ ์์ฒด์ ์ฆ์๊ณผ ์ ์ฌํ์ฌ ํ๊ฐ์ ํผ๋์ ๊ฐ์ ธ์จ๋ค. ์๋ฅผ๋ค์ด ์๋์ฆ์ด๋ ๋ฌดํ์ ์ ์์ฑ/์ฐ์ธ ์ฆ์๊ณผ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ฐ๋ฉฐ, ์ข๋ถ์์์ ๋ถ์/์ด์กฐ ์ฆ์์ผ๋ก ์ค์ง๋๊ธฐ ์ฝ๋ค.
## ๋ค์ํ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋์ฅ์
์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋์ฅ์ ๋ ๋ค์ 1) ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ๊ณผ, 2) ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 3) ์ข๋ถ์์(์ ์ข๋ถ๋ฅ์ฆ)์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋๋ค. ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ ํฌ์ฌ ํ ์ ์ฃผ ๋ด์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ ์ ๋ก ์์ค๋๋ ๊ธ์ฑ ๋ถ์์ฉ์ด ๋ ํํ์ง๋ง, ์ฅ๊ธฐ ์น๋ฃ ๊ณผ์ ์์ ์ง์ฐ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ ๋ฐ ๋ง์ฑ ์ข๋ถ์์์ผ๋ก ์ค๋ซ๋์ ๊ณ ํต๋ฐ์ ์๋๋ ์๋ค.
### ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ
์ฝ๋ฌผ ํฌ์ฌ๋ฅผ ์์ํ๊ฑฐ๋ ์ฆ๋ํ์ง ์์ผ์์ ์์ฃผ ๋ด์ ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, ์์ ์ ์ง์ (resting tremor), ๊ทผ์ก ๊ฒฝ์ง(rigidity), ์ด๋๋ถ๋ฅ์ฆ(ataxia) ๋๋ ์๋์ฆ(bradykinesia)์ด ์ฃผ๋ก ๋ํ๋๋ค. ์๋ง๋ ํ์ง-์ ์กฐ์ฒด ๊ฒฝ๋ก์ D~2~ ์์ฉ์ฒด ์ฐจ๋จ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ฉ์ฒด ์ฐจ๋จ์ ํฌ์ฌ ํ ๋ช ์๊ฐ์ด๋ฉด ์์๋์ง๋ง, ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ด๋ ์ข๋ถ์์๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ํํจ์จ ์ฆ์์ด ์ฒ์ ๋ํ๋๋ ค๋ฉด ๋ฉฐ์น ์ด์ ๊ธฐ๋ค๋ ค์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, D~2~ ์ฐจ๋จ์ด ์ด๋ ์ค์ถ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๊ธฐ๊น์ง ๋ณต์กํ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ์ผ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ์๋ง๋ ์ต์ข
์ ์ธ ์ด์์, ์์-ํผ์ง ํ๋ก(thalamo-cortical circuit)๋ฅผ ํตํ ๋๋จน์ ๊ณผ์ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค.(22523509)
#### ๋ฐ์๊ธฐ์
๋๋ ํผ์ง์์ ํน์ ํ ์ด๋์ ๊ฐ์ํ๊ฒ ๋ค๊ณ ๊ฒฐ์ ํ๋ฉด ์ ์ฅ๋ ์ด๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๊ธฐ์ ํต์ผ๋ก ๋ณด๋ด, ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ด๋ค ๊ทผ์ก์ ์ด๋ป๊ฒ ์์ง์ผ ๊ฒ์ธ์ง ์คํ ๊ณํ(action plan)์ ๋ง๋ค์ด๋ธ๋ค. ๊ธฐ์ ํต์ ํตํด ๋ง๋ค์ด์ง ์คํ ๊ณํ์ ์์-ํผ์ง ํ๋ก๋ฅผ ๊ฑฐ์ณ ๋๋๋ก ๋๋๋ ค์ง๋ฉฐ, ๊ทธ์ ์์ผ ๋น๋ก์ ํผ์ง ์ฒ์ ๊ฒฝ๋ก(corticospinal tract)๋ฅผ ํตํด ์ค์ ๋ก ์ด๋ค ๊ทผ์ก์ ์์ถ์ํค๊ณ , ์ด๋ค ๊ทผ์ก์ ์ต์ ํ ์ง ์ด๋ ์ ํธ๊ฐ ๋ด๋ ค๊ฐ๋ค.[@wang2015]
![Action program](images/09-02/img_0.png)
![Brain mechanism](images/09-02/img_1.png)
์คํ ๊ณํ์ ๋ง๋ค์ด๋ด๋ ๊ธฐ์ ํต์ ํ๋ก๋ 1) ์ง์ ๊ฒฝ๋ก(direct pathway)์ 2) ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก(indirect pathway)๋ก ๋๋์ด์ง๋ค. **์ง์ ๊ฒฝ๋ก**๋ **์์ฑ ๋๋จน์**โ์ ์์น ํ์ ์์ง์ฌ์ผ ํ๋ ๊ทผ์ก์ ์ ๋๋ก ์์ง์ผ ์ ์๋๋ก **์ด์ง**โํ๋ ์ญํ ์ ํ๋ฉฐ, **๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก**๋ **์์ฑ ๋๋จน์**โ์ ์์น ํ์ ๋ถํ์ํ๊ฑฐ๋ ๋ชฉ์ ํ ๋ฐ์ ์ด๊ธ๋๋ ๊ทผ์ก์ ์์ง์์ **์ต์**โํ๋ ์ญํ ์ ํ๋ค. ํํธ ํ์ง๋ก๋ถํฐ ์ ์
๋๋ ๋ํ๋ฏผ ์ ํธ๋ ์ด ๋ ํ๋ก์ ๋ชจ๋ ์ํฅ์ ์ฃผ๋๋ฐ, 1) ์ง์ ๊ฒฝ๋ก์์๋ D~1~ ์์ฉ์ฒด๋ฅผ ํตํด GABA ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ **์๊ทน**ํ๋ฉฐ, 2) ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก์์๋ D~2~ ์์ฉ์ฒด๋ฅผ ํตํด GABA ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ **์ต์ **ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ง์ ๊ฒฝ๋ก๋ ์๊ทนํ๊ณ , ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๋ ์ต์ ํ๋ ํจ๊ณผ๋ ๋ณ๊ฒ ๋๋ค. ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ D~2~๋ฅผ ์ฐจ๋จํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฃผ๋ก ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํตํด ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์ ๋ฐํ๊ฒ ๋๋ค. D~2~ ์ฐจ๋จ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์ต์ ๋์ง ๋ชปํ๋ฉด, ์์ฑ ๋๋จน์์ด ๋๋ฌด ๊ฐํด์ ธ์ ์คํ ๊ณํ์ด ์ ๋๋ก ๋๋์ ๋๋๋ ค์ง์ง ๋ชปํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋์ ์ ์ํ ์์ํ ์ ์๋ค. ๊ทธ ๋ฟ ์๋๋ผ ์ํ๋ ์ด๋์ ํ๋๋ฐ ํ์ํ ๊ทผ์ก๋ง์ ์ต์ ํ๋ ์คํ ๊ณํ์ด ๋๋๋ ค์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋์ค์กฐ์ฆ์ด ์๊ธด๋ค. ๋ฐ๋๋ก ๋ํ๋ฏผ ํ์ฑ์ด ๊ณผ๋คํด์ง๋ฉด, ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์ ๋๋ก ์์ฉํ์ง ๋ชปํ์ฌ ๋ถํ์ํ ๊ทผ์ก์ ์์ถ์ ๋ง์ง ๋ชปํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ถ์์์ ์ธ ์ด์์ด๋์ด ์ํ๋ ํ๋์ ๋ฐฉํดํ๋ค.
ํ์ง์ ๋ํ๋ฏผ ์ ํธ๋ GABA ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ ์ฐ์ ํ์ง๋ง, ๋์์ ์์ธํธ์ฝ๋ฆฐ ๋ถ๋น ์ฌ์ด๋ด๋ฐ์๋ ์ฐ์ ํ๋ค. ์๋ ๊ทธ๋ฆผ์์์ฒ๋ผ ์ ์ ์ํฉ์์ D~2~๋ ์์ธํธ์ฝ๋ฆฐ ๋ด๋ฐ์ ์ต์ ํ๋๋ฐ, D~2~๊ฐ ์ฐจ๋จ๋๋ฉด ์์ธํธ์ฝ๋ฆฐ ํ์ฑ์ด ํต์ ๊ฐ ์ ๋๋ฉด์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์ง๋์น๊ฒ ํ์ฑํ๋๋ค. ์ด๋ D~2~ ์ฐจ๋จ์ ์ํด GABA ๋ด๋ฐ์ด ์ต์ ๋์ง ์๋ ์ํฉ์ ๋์ฑ ์
ํ์ํจ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฐ๋ฉด ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก๊ฐ ์ง๋์น๊ฒ ์๊ทน๋ฐ๋ ๊ฒ์ ์ด๋ ์ ๋๋ ๋ง์ ์ ์๋ค.
![Mechanism of EPS](images/09-02/img_2.png)
#### ์์์์
ํํจ์จ์ฆ์ ๋น๋๋ ํ์์ ํน์ฑ์ด๋ ์ง๋จ, ์ฌ์ฉํ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ๋ผ ํฐ ํญ์ผ๋ก ์ฐจ์ด๊ฐ ๋์ง๋ง, ๋ชจ๋ ์ข
๋ฅ์ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ํฌ์ฌํ๋ ํ์์ ์ฝ 20%์์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค.[@ali2021] ์ด๋ ์ข๋ถ์์(11%)์ด๋ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ ๋นํด ํ์ฐํ ๋์ ๋น๋์ด๋ค. ๋ถ๋ช
ํ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋๊ณผ ์๊ด์ด ์์ง๋ง, ๊ฐ์์ฑ์ ๊ฐ์ธ์ฐจ๊ฐ ์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฉ๋์ ํตํด ๋ฐ์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์์ธกํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ํํจ์จ์ฆ์ด ํธ๋ฐํ๋ ์ํ ์์๋ก๋ ๊ณ ๋ น, ์ฒ์ ํฌ์ฌ๋ฐ๋ ์ฒญ์๋
, ๊ณผ๊ฑฐ ์ค์ถ์ ๊ฒฝ๊ณ ์งํ ๋ณ๋ ฅ, ์์ฝ์ฌ์ด๋ ๋ฌผ์ง ๋จ์ฉ, ๊ฐ์ง, ๊ณผ๊ฑฐ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ ๋ณ๋ ฅ ๋ฑ์ด ๊ฑฐ๋ก ๋๋ค.[@hedenmalm2006; @misdrahi2019]
์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ์ <s>(ํน๋ฐ์ฑ) ํํจ์จ๋ณ</s>[^09-02-6]๊ณผ ๋น์ทํ ์์ ์์์ ๋ณด์ธ๋ค. ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ด๋ ์ด์์ด ๊ด์ฐฐ๋๊ธฐ ์ ์ด๋ผ๋ ํ์๋ค์ "์
์ ๊ณผ ํ๊ฐ ๊ตณ์๋ค", "๋ฐ์์ด ์์ ๋ง์ด ๋๋ฐ๋ก ๋์ค์ง ์๋๋ค", "์นจ์ด ์์ผ๋ก ์ง์ง ํ๋ฅธ๋ค", "๋ชธ์ด ๋ปฃ๋ปฃํด์ก๋ค", "ํ ๋ค๋ฆฌ๊ฐ ๋ง์๋๋ก ์์ง์ด์ง ์๋๋ค"๋ ์์ผ๋ก ํธ์ํ๋ค. ์ฆ์์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํธ์ํ์ง ์๋ ํ์๋ผ๋, ๊ฐ๋งํ ์์ ๋ ์
์ฃผ๋ณ์ด๋ ์์ ๋จ๋ฆผ์ด ๊ด์ฐฐ๋๋ฉฐ, ๋ณดํ์ ํ์ ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ํ๋ค์ง ๋ชปํ๊ณ , ์์ธ๋ฅผ ๋ฐ๊พธ๊ฑฐ๋ ํ๋์ ์์ํ ๋ ๋จธ๋ญ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ์ฆ์์ ๋ณด์ธ๋ค. ๋๋ก๋ ๊ณ ๊ฐ๋ฅผ ํ๋ค๊ฑฐ๋, ๋ชธํต์ ์๋ค๋ก ํ๋๋ ์ฆ์, <s>์
๋ง์ ๋ค์๋ ํ๋</s>[^09-02-7], ์ฆ์ ๋๊น๋นก์ ๋ฑ์ ๋ณด์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ฐ์ ์๊ฐ์ ๋ฐ์ ธ๋ณด๋ฉด, ์ฝ๋ฌผ์ ์ฒ์ ์ฌ์ฉํ๊ณ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ด ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ด๋ฉฐ, ๊ทธ ๋ค์์ด ์ข๋ถ์์, ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ด ํํจ์จ์ฆ์ผ๋ก, ์ฝ๋ฌผ ํฌ์ฌ ์์ ํ 5\~30์ผ ๋ด์ ๊ฐ์ฅ ํํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๊ธ์ฑ ํํจ์จ์ฆ์ด๋ผ๊ณ ํ๋๋ฐ, ์๊ฐ์์ด ์ง๋ ํ์๋ ์ง์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ง์ฑ ํํจ์จ์ฆ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
[^09-02-6]: **ํํจ์จ๋ณ (Parkinson disease)๊ณผ ํํจ์จ์ฆ (Parkinsonism)**: ํํจ์จ๋ณ์ ์ ์ ์๋ ์ด์ ๋ก ํ์ง์ ๋ํ๋ฏผ ๋ถ๋น์ธํฌ๊ฐ ์ฃฝ์ด๋๊ฐ๋ฉด์, ์๋
๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์ ์ฐจ ์ด๋ ์กฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์์คํด๊ฐ๋ ๋ง์ฑ ์งํ์ด๋ค. ์ด์ ๋นํด ํํจ์จ์ฆ(parkinsonism)์ ํํจ์จ๋ณ๊ณผ ๋น์ทํ๊ฒ ์ง์ , ๊ฒฝ์ง, ์๋์ฆ์ ์ ๋ฐํ๋ ๋ค์ํ ์งํ๋ค์ ํ๋ฐ ๋ชจ์ ์ผ์ปซ๋ ๋ง์ด๋ค. ํํจ์จ์ฆ์ atypical Parkinson's disease, Parkinson's plus ๋ฑ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅด๊ธฐ๋ ํ๋ค. ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ์ ๊ทธ์ค ๋ํ์ ์ธ ์ํ์ด๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฐ์๋ vascular parkinsonism, progressive supranuclear palsy, multiple system atrophy, dementia with Lewy bodies, corticobasal degeneration ๋ฑ์ด ํฌํจ๋๋ค.
[^09-02-7]: ์
์ ์ฃผ๋ณ ๊ทผ์ก์ ๊ท์น์ ์ธ ์ง์ ์ rabbit syndrome์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.[@schwartz2004]
ํํจ์จ๋ณ๊ณผ ๋น๊ตํด์ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ํํจ์จ์ฆ์์๋ ์์ ์ ์ง์ ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๋๋ฌผ๋ฉฐ, ์ด๋๋ถ๋ฅ/์๋์ฆ์ด ๋ ๋น๋ฒํ๊ฒ ๋ํ๋๋ค. ํํจ์จ๋ณ์ ๋๊ฐ ์ด๋ ํ์ชฝ ๋ฐ์ ์ ๋๋๋ฌ์ง๋ฉฐ, ์์ํ ์งํ๋๋ ์ ์ง์ ๊ฒฝ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ, ์์จ์ ๊ฒฝ๊ณ ๋ถ์กฐ๊ฐ ๋๋ฐ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๋ค. ํํจ์จ๋ณ์ ํ์ง์ ์ํด์๋ PET๋ SPECT๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ํ๋ฏผ ์์ก์ฒด๋ฅผ ์ดฌ์ํ๊ฑฐ๋, ์ฌ์ฅ์ ๋ถํฌํ ์์จ์ ๊ฒฝ๊ณ ํดํ๋ฅผ ์ดฌ์ํ์ฌ ํ์ธํ๋ค.[^09-02-8] ์ค์ ์์ํ์ฅ์์ ๊ฐ์กฐ๋๊ณ ์์ง๋ ์์ง๋ง, ์ค๋
์ด์์ ์กฐํ๋ณ ํ์์ธ๋ฐ ์ฝ๋ฌผ์ ์๋ฌด๋ฆฌ ์กฐ์ ํด๋ ํํจ์จ ์ฆ์์ด ์ง์๋๋ค๋ฉด ์ ๊ฒฝ๊ณผ์ ์๋ขฐํ์ฌ ํํจ์จ๋ณ์ด ์๋์ง ํ์ธํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ ์ง ์๋ค๋ฉด ์ผ๋จ ์ฝ๋ฌผ์ ๊ต์ฒดํ๊ฑฐ๋ ๋์ด์ ์ฝ๋ฌผ๋ก ์ ๋ฐ๋ ์ฆ์์ด ๋ง๋์ง ํ์ธํด ๋ณผ ์ ์๋๋ฐ, ๋ฌธ์ ๋ ์์ธ ์ฝ๋ฌผ์ ์์ ํ ๋์ด๋ ์ต์ฅ 6๊ฐ์๊น์ง๋ ์ฆ์์ด ์ง์๋ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ ์ ๋ณ์ ์ฆ์๋๋ฌธ์, ํํจ์จ์ฆ์ด ์์์ ์๋ฉด์๋ ์ฝ๋ฌผ์ ๋๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ๋๊ฐ ๋ง๋ค.
[^09-02-8]: Cardiac ^123^I-MIBG scintigraphy
#### ์น๋ฃ
์น๋ฃ๋ฅผ ์ํด์ ๊ฐ์ฅ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฒ์ ์์ธ์ผ๋ก ์์ฌ๋๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฝ์ผ๋ก ๋ฐ๊พธ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ด๋ ค์ธ ๋๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ๋น๋กฏํ ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ๋ฌด์์ ์ค๋ ์ฐ๋ ๊ฒ์ ์ผ๊ฐํด์ผ ํ๋ค. ํํจ์จ์ฆ์ด ์ ์ ๋ก ์ข์์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ 3๊ฐ์์ ํ๋ฒ ์ ๋๋ ์ฝ๋ฌผ์ ๊ณ์ ์จ์ผํ ์ง ๊ณ ๋ฏผํด๋ด์ผ ํ๋ค. ํนํ ๋
ธ์ธ์๊ฒ์๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ๋ถ์์ฉ์ ์ํ์ด ๋ ํฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ์ํด์ผ ํ๋ค. (๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ฌ์ฉ๋ฐฉ๋ฒ์ 9-5์ ์ฐธ์กฐ)
### ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ
๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ ๊ฐ์๊ธฐ ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ์๋ค๊ฐ ์ฌ๋ผ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์, ๊ฝค ์ค๋ ์ง์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋๋ ์ ์๋ค. ๊ฐ์๊ธฐ ์ฌ ๋๋ ์ฃผ๋ก ๋จธ๋ฆฌ์ ๋ชฉ ์ฃผ์ ๊ทผ์ก์ด ์นจ๋ฒ๋๋ฉฐ, ๋[^09-02-9] , ํฑ๊ณผ ์
[^09-02-10] ์ ํฌํจํ ๊ทผ์ก์ด ๊ฐํ๊ฒ ์์ถํ์ฌ ๋ถํธํ ์์ธ๋ฅผ ํ๋์ ์ ์งํ ์ ๋ฐ์ ์๋ค. ํ๋ ๊ทผ์ก์ด ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ธํ ๊ฒฝ์ง(pharyngeal rigidity)์ด ์ผ์ด๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ตฌํ , ์ฐํ ๊ณค๋, ํธํก ๊ณค๋์ ์ผ์ผ์ผ ์๊ธ ์ํฉ์ด ๋ฐ์ํ ์๋ ์๋ค.[@yagmur2010] ํํธ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ด ์ง์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ชฉ, ๋ชธํต ๋๋ ์ฌ์ง ๊ทผ์ก์ด ๊ณ์ ์์ถ์ํ๋ฅผ ์ ์งํ์ฌ, ์ฌ๊ฒฝ(torticollis), ๋ฐฐ๊ตด์ฆ(camptocormia), ํ๊ณฝ๊ฒฝ์ง(Pisa ์ฆํ๊ตฐ), ํ๋ชจ์๊ฐ์ง(opisthotonus) ๋ฑ์ผ๋ก ์ด์ด์ง ์ ์๋ค. ์ด๋ฐ ์ฆ์๋ค์ ์ธ๊ฒฌ์์ผ๋ก๋ ๊ฐ์ง์ฆ(catatonia)๊ณผ ์ ๊ตฌ๋ถ๋์ง ์์ง๋ง, ํ์๊ฐ ๋ชน์ ๊ณ ํต์ค๋ฌ์ํ๋ค๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค.
[^09-02-9]: **์๊ตฌ์ด๋๋ฐ์ (oculogyric crisis)**: ์๊ตฌ์ด๋๊ทผ์ก์ ๊ฒฝ์ง์ผ๋ก ๋์ด ์๋ก ์น์ผ๋ ์ง๋ ์ฆ์
[^09-02-10]: **๊ฐ๊ตฌ์ฅ์ (trismus)**: ํฑ ๊ทผ์ก์ด ๊ฒฝ์ง๋์ด ์
์ด ๋ฒ์ด์ง์ง ์๊ฑฐ๋, ์ด๋ฅผ ๊ฝ ์
๋ฌผ๊ฒ ๋๋ ์ฆ์
๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ์๊ธฐ๋ ์ด์ ๋ ํํจ์จ์ฆ๋ณด๋ค๋ ์ดํด๊ฐ ๋ถ์ถฉ๋ถํ๋ค. ๊ฐ์์ค๋ฌ์ด D~2~ ์ฐจ๋จ์ ์ํ ๊ฐ์ ๊ฒฝ๋ก์ ๋น์ ์์ ์ธ ํ์ฑํ๊ฐ ์์ธ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋์ง๋ง, ์ ๊ทผ์์ถ์ด ์ต์๋์ง ์๊ณ ํญ์ง๋๋์ง๋ ์๋ฌธ์ด๋ค. ๊ทธ์ ์ํ์ง ์๋ ์ด๋ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ด, ๊ธฐ์ ํต์ ์กฐ์ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋๋ก ๊ฑฐ์น์ง ๋ชปํ๊ณ ์์์ ์ธ ํํ ๊ทธ๋๋ก ์คํ๋๋ ๊ฒ์ด๋ผ ์ถ์ธก๋ ๋ฟ์ด๋ค.[@loonen2021]
๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฒ์ ์ธ ๋ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ๋ํ๋์ง๋ง, ์ฉ๋์ด ์ฆ๊ฐํ๊ฑฐ๋, ๋๋ฒ์งธ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ด ์ถ๊ฐ๋๊ฑฐ๋, ์ฝ๋ฌผ ์ํธ์์ฉ์ ์ผ์ผํค๋ ๋ค๋ฅธ ์ฝ๋ฌผ์ด ์ถ๊ฐ๋์์ ๋ ์๊ธฐ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ํฅ๋ฏธ๋กญ๊ฒ๋ ํด๋ก์ํ์ ๊ฐ์๊ธฐ ๋์์ ๋๋ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค.[@ahmed1998] ์ฝ๋ฌผ ๊ฐ์ ํ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ๋ํ๋๋ ๋ถ์์ฉ์ผ๋ก 95%์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฒซ 5์ผ ์ด๋ด์ ๋ํ๋๋ค. ๊ทผ๊ธด์ฅ ์ฆ์์ ๋ช ์ด ๋๋ ๋ช ์๊ฐ ์ง์๋๋ฉฐ, ๊ธธ์ด๋ 24\~48 ์๊ฐ๋ด์๋ ์ ์ ๋ก ์ข์์ง๋ค. ํํจ์จ์ฆ๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ์ ๋จ์ฑ์ ํธ๋ฐํ๋ฉฐ, 45์ธ ์ด์์ ํ์์์๋ ๋๋ฌธ ํธ์ด๋ค.
๋ฌธ์ ๋ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ์๊พธ ์ฌ๋ฐํ๊ฑฐ๋, ์ ํด์๋์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๊ตฌ์ด๋๋ฐ์(oculogyric crisis)์ ํนํ ์ฌ๋ฐ์ ์ ํ๋ฉฐ, ์์ ์ ์ธ ์ ์ง์น๋ฃ ์์๋ ์ข
์ข
๋ฐ๋ณต๋๋ค.[@sachdev1993] ๊ทธ ์ธ์ ์ฌ๊ฒฝ, Pisa ์ฆํ๊ตฐ ๋ฑ๋ ์์ผ์์ ์๋
๊น์ง ์ง์๋ ์ ์๋๋ฐ, ์ง์ ๊ธฐ๊ฐ์ด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ์ง์ฐ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ(tardive dystonia)์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๋ค.[@lee2018] ํ์ง๋ง ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ฐ๋ฉด ์ฆ์์ด ์
ํ๋๋ ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ํ๋ค.[@loonen2021]
๊ธ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ์๊ฒผ์ ๋๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ ๋งฅ ์ฃผ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ฐ์ ๊ถ์ฅ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ฒ๋ผ ์ฃผ์ฌ์ ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ์ด๋ ๋ํํ์ด๋๋ผ๋ฏผ์ ์ ๋งฅ ์ฃผ์ฌํ๋ค. ์ผ๋จ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ํ๋ฆฌ๋ฉด, ์๋ฐฉ ์ฐจ์์์ ๊ฒฝ๊ตฌ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ํฌ์ฌํ๋ค. ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ๋ง์ฑํ๋์ด ์ง์ฐ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ด ์์ฌ๋ ๋๋ ํด๋ก์ํ์ผ๋ก ์ฝ์ ๋ฐ๊ฟ์ผ ํ ์๋ ์๋ค.
### ์ข๋ถ์์
์ข๋ถ์์ ํน์ <s>์ ์ข๋ถ๋ฅ์ฆ(akathisia)</s>[^09-02-11]์ ๋์์์ด ์์ง์ด๊ณ ์ถ์ ์ถฉ๋์ ์ฐธ์ ์ ์์ด์ ๊ฐ๋งํ ์์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ํ์๋ ์ด ๊ธฐ๋ถ์ ๋จ์น๊ธฐ ์ํด ๋ชธํต์ ํ๋ค๊ฑฐ๋ ๋ค๋ฆฌ๋ฅผ ๋จ๋ฉฐ, ์์ธ๋ฅผ ๋์์์ด ๋ฐ๊พธ๊ณ , ์ฌํ๋ฉด ์์์์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ฑ์ธ๋ค. ์ 3์๊ฐ ๋ณด์์๋๋ ์ง๋์น๊ฒ ์์ง์์ด ๋ง์์ง๋ ๊ฒ์ด ๊ด์ฐฐ๋์ง๋ง, ์ธ์ ๋ณํ์์ด ํ์ ํผ์๋ง ๋ด๋ฉด์์ ์ด์กฐํจ์ ์๋ฌ๋ฆฌ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋๋ถ๋ถ ๋ฌธํ์์๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ๋น๋กฏํ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋์ฅ์ ๋ก ์์ ๋์ง๋ง, ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ด ๋์
๋๊ธฐ ํจ์ฌ ์ ์ธ 20์ธ๊ธฐ ์ด๋ฐ์๋ ์ข๋ถ์์์ ๋ํ ๊ธฐ์ ์ด ์ข
์ข
๋ณด๊ณ ๋์๋ค. ์ฒ์์๋ <s>์ฌ๋ฆฌ์ ์ธ ์ด์ </s>[^09-02-12]๋๋ฌธ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๊ธฐ๋ ํ์์ผ๋, ๋์ผ ํ ํํจ์จ๋ณ์์ ์์ฃผ ๋๋ฐ๋๋ ๊ฒ์ ๊ด์ฐฐํ ํ๋ ํ์๋ค์ ๋์ ๊ธฐ์ง์ ๋ฌธ์ ๋ก ๋ณด๊ธฐ ์์ํ์๋ค.[@blaisdell1994][^09-02-13] Ekbom์ ์ ์ฌํ ํ์์ธ ํ์ง๋ถ์ ์ฆํ๊ตฐ(restless leg syndrome)์ ๊ธฐ์ ํ์๊ณ , ์ด๋ฅผ Willis-Ekbom disease๋ผ ์นญํ์๋ค.[@garciaborreguero2014] ๊ทธ๋ฌ๋ ํ์ง๋ถ์ ์ฆํ๊ตฐ์ ์๋ฉด ์ฅ์ ์ธ๋ฐ ๋นํ์ฌ, ์ข๋ถ์์์ ์๋ฉด๊ณผ๋ ์๋ฌด๋ฐ ์๊ด์ด ์๋ค.[^09-02-14] ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ ๋์
์ดํ ์ข๋ถ์์์ ๋ํ ๋ณด๊ณ ๋ ๋ถ์ฉ ๋ง์์ก์ผ๋ฉฐ, ํด๋ก๋ฅดํ๋ก๋ง์ง์ ์์ ์ํ์ ์ํํ Delay ์ญ์ 1957๋
์ ์ข๋ถ์์ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์ด๋ฅผ "*Le syndrome excitomoteur* (excitomotor syndrome)"์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ ๋ค.
[^09-02-11]: **Akathisia**๋ ๊ทธ๋ฆฌ์ค์ด๋ก "์์์์ ์ ์๋"์ด๋ ๋ป์ด๋ค. 1901๋
์ฒด์ฝ์ฌ๋ก๋ฐํค์์ ์ ์ ๊ณผ ์์ฌ์ธ Ladislav Hascovec๊ฐ ์ฒ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
[^09-02-12]: ํ์คํ
๋ฆฌ ๋ฐ์์ด๋ ์ ํ ์ฅ์
[^09-02-13]: ์ ๊ฒฝํ์์ธ Paul Robert Bing๊ณผ Jean-Athanase Sicard๊ฐ ์ฃผ๋ก ์ด๋ฐ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํํจ์จ๋ณ์ ๋น๋กฏํ ๊ธฐ์ ํต ์งํ์์ ๋๋ฐ๋๋ ์ข๋ถ์์์ Bing-Sicard akathisia๋ผ๊ณ ํ๋ค.[@barnes1985]
[^09-02-14]: ์ข๋ถ์์์ ์ผ์ค ๋ณํ๋ ์๋ฉด ์ฃผ๊ธฐ์ ์ฐ๊ด์ด ์๊ณ , ์์ง์ด๊ฑฐ๋ ๊ฑธ์ด๋ ๊ทผ์ง๊ทผ์งํ ๋๋์ด ์ฌ๋ผ์ง์ง ์๋๋ค. ํ์ง๋ถ์์ฆํ๊ตฐ์ ์ ๋
๋ถํฐ ์์๋์ด ์๋ฉด์ ์ทจํ๋ ค๊ณ ํ ๋ ๊ฐ์ฅ ์ฌํ๋ฉฐ, ์์ง์ด๋ ค๋ ์ถฉ๋์ด ํ์ง์ ์ง์ค๋๊ณ , ์์ง์ด๋ฉด ์ ์ ๋์์ ์ถฉ๋์ด ์ฌ๋ผ์ง๋ค. ํ์ง๋ถ์์ฆํ๊ตฐ ์ญ์ ์ผ๋ถ ํญ์ฐ์ธ์ ๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ํด ์ ๋ฐ/์
ํ๋ ์ ์์ง๋ง, ์น๋ฃ๋ฅผ ์ํด์ ์์ธ ์ฝ๋ฌผ์ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ๋ง ๊ฐ๊ณ ๋ ๋ถ์กฑํ๋ฉฐ ropinirole, pramipexole๊ณผ ๊ฐ์ ๋ํ๋ฏผ ํจํ์ ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด ์ข๋ถ์์์ ์์ธ ์ฝ๋ฌผ์ ์ ๊ฑฐํ๋ฉด ํจ์ฌ ํธ์ ๋๋ฉฐ, ฮฒ-์ฐจ๋จ์ ๋ ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ์ด ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค.
์ข๋ถ์์์ 1) ์ฃผ๊ด์ ์ผ๋ก ๋๊ปด์ง๋ ์ด์กฐํจ๊ณผ ์์ง์ด๊ณ ์ถ์ ์ถฉ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 2) ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋๋ ๊ณผ๋ค ํ๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ํ์๋ค์ ๋ถ์๊ณผ ์ด์กฐ๋ฅผ ์ฌํ๊ฒ ํธ์ํ๋ฉฐ, "๊ทผ์ง๊ฑฐ๋ฆฐ๋ค", "ํผ๋ถ ๋ฐ์ ๋ญ๊ฐ๊ฐ ๊ธฐ์ด๋ค๋๋ค", "๋ฐ์ณ๋๊ฐ๊ณ ์ถ๋ค"๋ ์์ผ๋ก ํํํ๋ค. ์ธ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ ํ๋์ ํน์ง์ ์ธ ํจํด์ ๋ณด์ด๋๋ฐ, ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ์๊ธฐ ๋ชธ์ ๋ง์ง๊ฑฐ๋, ๋ค๋ฆฌ๋ฅผ ๋จ๊ฑฐ๋, ์ฒด์ค์ ๋ฒ๊ฐ์ ์์ชฝ ๋ค๋ฆฌ๋ก ์ฎ๊ธฐ๊ฑฐ๋, ๋ค๋ฆฌ๋ฅผ ๊ผฌ์๋ค ํ์๋ค๋ฅผ ๋ฐ๋ณตํ๋ค. ๋ํ ์์ ์ผ์ด๋ ์ ์๋ฆฌ ๊ฑธ์์ ํ๊ฑฐ๋, ์ผ์ ๊ตฌ๊ฐ์ ๊ณ์ ์๋ค๊ฐ๋ค ํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ด์ ๊ณ ํต์ด ๋งค์ฐ ์ฌํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์์ด ์ฌ๊ณ ๋ ์ถฉ๋/๊ณต๊ฒฉ์ ํ๋์ผ๋ก ์ด์ด์ง๊ธฐ๋ํ๋ฉฐ, ์ฝ๋ฌผ ์์๋๋ฅผ ๋จ์ด๋จ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์์ธ ์ค ํ๋์ด๋ค.
์ข๋ถ์์์ด ์ ์๊ธฐ๋ ์ง๋ ์ฌ์ ํ ์ค๋ฆฌ๋ฌด์ค์ด๋ค. ์ผ์ฐจ์ ์ผ๋ก๋ D~2~ ์ฐจ๋จ์ด ์์ธ์ผ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋์ง๋ง, ํน์ง์ ์ฆ์ ์์์ด๋ clonidine, propranolol์ด ํจ๊ณผ์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก๋ณด์, ์๋๋ ๋ ๋ฆฐ ๊ณผ๋คํ์ฑ์ด ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค.[@stahl2011] ๊ฐ์ฅ ์ ๋ ฅํ ๊ฐ์ค์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋ํ๋ฏผ ์ ํ์ฑ์ ์ํด ๋ณด์์ ์ผ๋ก ํ์ฑ์ด ์ฆ๊ฐํ ์๋๋ ๋๋ฆฐ ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ ์ธก์ขํต์ ๊ป์ง ๋ถ๋ถ์ ์ ํ์ ์ผ๋ก ์๊ทนํ๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์ ๋ถ์พ๊ฐ์ด ๋น๋กฏ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๊ฐ๋๋ค.[@zareifopoulos2021][^09-02-15]
[^09-02-15]: ์ข๋ถ์์์ ๋ณํ์๋ฆฌ๋ ์ฅ์ emotional defecation ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋์๋ค. ํ์์์๋ ๋ํ๋ฏผ ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ด ์ธก์ขํต์ ํต(core)๊ณผ ๊ป์ง(shell)์ ๊ท ํ์๊ฒ ์๊ทนํ๋ค. ํ์ง๋ง ์ฝ๋ฌผ์ ์ํด ๋ํ๋ฏผ ํ์ฑ์ด ์ค์ด๋ค๋ฉด, ๊ป์ง์ ์ฃผ๋ก ์ฐ์ ํ๋ ์๋๋ ๋ ๋ฆฐ ๋ถ๋น ๋ด๋ฐ์ ํ์ฑ์ด ์๋์ ์ผ๋ก ๊ฐํด์ง๋ฉด์ ๋ถ๊ท ํ์ด ์๊ธฐ๊ณ , ์ด๋ฌํ ๋ถ๊ท ํ์ด ๋ถ์พ๊ฐ์ ์์๋ด๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฏฟ์ด์ง๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ ์ด๋๊น์ง๋ ์ฅ์ ํด๋น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ์ธ๊ฐ์ ์ข๋ถ์์์ ๋ค์ด๋ง๋์ง๋ ์๋ฌธ์ด๋ค.
๊ธ์ฑ ์ข๋ถ์์์ ์ฝ๋ฌผ ํฌ์ฌ ํ ์์ผ์์ ์์ฃผ ๋ด์ ํธ๋ฐํ๋ฉฐ, ์ฝ๋ฌผ ์ฉ๋์ ์กฐ์ ํ๋ฉด ์ฝ๊ฒ ์ฌ๋ผ์ง๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ฌ์ ํ์ง ์์ผ๋ฉด ์ง๋จ์ ๋์น๊ธฐ ์ฝ๋ค. ๊ธ์ฑ ์ ์ ์ฆ์ ์๊ณ ์๋ ํ์๋ ์ฆ์์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ์ด์กฐ, ๋ถ์์ ํธ์ํ๋ฉฐ, ํฅ๋ถ์ด๋ ํธ์ง ์ฌ๊ณ ๋๋ฌธ์ ํ๊ตฐ๋ฐ ๊ฐ๋งํ ์์ง ๋ชปํ๋ค. ๋ง์ฑ ๋ณ๋์์๋ ํผ์๋ง์ ์ค์ผ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ฉด์ ๋ณต๋๋ฅผ ๊ณ์ ์์ฑ์ด๋ ํ์๋ฅผ ๋ณด๊ฒ ๋๋๋ฐ, ์ข๋ถ์์์ ์์ฌํ์ง ๋ชปํ๋ฉด, ๊ฐ์ง์ฆ์์ ๋ณด์ด๋ ์๋ํ๋์ผ๋ก ์น๋ถํ๊ธฐ ์ฝ๋ค. ์ง๋จ์ ๋์น๋ฉด ๊ฒฐ์ ์ ์ธ ์ค์๋ฅผ ํ ์๋ ์๋ค. ๋ด์ ๋ถํธํจ์ ๋ง์์ ์ผ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ํธ์
ํ์ฌ ์น๋ฃ์ง๊ณผ ๋คํผ์ ์ผ์ผํค๋ ๊ฒฝ์ฐ์, ์น๋ฃ์ง์ ์คํ๋ ค ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ ๋ ์ฌ๋ฆฌ๊ฑฐ๋ ์ฃผ์ฌ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ๋ ํ๋๋ฐ, ์ด๋ฌ๋ฉด ์ฆ์์ด ๋์ฑ ์
ํ๋๋ค. ์ง๋จ์์ ์ค์ํ ๊ฒ์ ์ธ์ ํ๋๋ณด๋ค๋ ๋ด์ ๊ฒฝํ์ด๋ฉฐ, ์ข๋ถ์์์ "์ด๋ ๋ถ์์ฉ"์ผ๋ก ๋ณด๋ ๊ฒ๋ณด๋ค๋ "๊ฐ๊ฐ-์ด๋ ๋ถ์์ฉ"์ผ๋ก ๋ณด๋ ๊ฒ์ด ๋ ํฉ๋นํ๋ค.[@lohr2015] ๊ทธ๋งํผ ์ข๋ถ์์์๋ ํน์ง์ ์ธ ์ด์ ๊ฐ๊ฐ์ด ์กด์ฌํ๋ฉฐ, ๊ณผ๋ค ํ๋์ ์ด ์ด์๊ฐ๊ฐ์ ์์ ๊ธฐ ์ํ ๋
ธ๋ ฅ์ผ ๋ฟ์ด๋ค.
์ฝ๋ฌผ ์ฉ๋์ด ์์ ํ๋ ํ์๋ ์ข๋ถ์์์ด ๊ณ์๋์ด ๋ง์ฑ์ด ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋ฌ๋๋ ํ๋์ ํ์๊ฐ ์ ์๋์ง๋ง, ๋ด์ ์ด์กฐํจ๊ณผ ๋ถํธ๊ฐ๋ง ๊ณ์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๋ค.[@kim_akathisia_2003][^09-02-16] ์ด์๋ ๋ฐ๋๋ก ํ์๋ ๋์์์ด ์ฌ๋ถ์๊ฑฐ๋ฆฌ๋๋ฐ, ์ ์ ๋ณธ์ธ์ ์ ํ ๋ถํธํจ์ ๋ชป ๋๋ผ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค. ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ **๊ฐ์ฑ ์ข๋ถ์์(pseudo-akathisia)**์ด๋ผ๊ณ ์นญํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.[@munetz1982] ๋น๋ก "๊ฐ์ฑ'์ด๋ผ๋ ์ด๋ฆ์ด ๋ถ์์ง๋ง, ์ข๋ถ์์์ ์ ๋นํ ํ ํํ๋ก ์ธ์ ๋๋ฉฐ, ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ๋ก ๋์ด๊ฐ๋ ์ค๊ฐํํ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ค.[@barnes1985]
[^09-02-16]: ์ด๋ฅผ ์ฃผ๊ด์ ์ข๋ถ์์(subjective akathisia)์ด๋ผ๊ณ ํํํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.
๋ง์ฑ ์ข๋ถ์์๊ณผ ์ง์ฐ์ฑ ์ข๋ถ์์์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ๊ฐ๋
์ ์ผ๋ก๋ ๊ธ์ฑ ์ข๋ถ์์์ด ํธ์ ๋์ง ์๊ณ ์ค๋ ์ง์๋๋ ๊ฒ์ **๋ง์ฑ ์ข๋ถ์์**์ด๋ผ ํ๋ฉฐ, ๋ฐ๋ฉด ์ฝ๋ฌผ์ ์ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ ๋๋ ๋ํ๋์ง ์๋ค๊ฐ ํ์ฐธ ํ(์ ์ด๋ 3๊ฐ์ ํ)์์ผ ๋น๋ก์ ์์๋๋ ๊ฒ์ **์ง์ฐ์ฑ ์ข๋ถ์์(tardive akathisia)**์ด๋ผ ํ๋ค. ํ์ง๋ง ์ข๋ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ๊ณผ ๋ช
ํํ ๊ตฌ๋ถ๋์ง๋ ์๋๋ค. ํํ์ง๋ ์์ง๋ง, ์ฝ๋ฌผ์ ๊ฐ์๊ธฐ ๋์์ ๋๋ ์ฌํ ์ข๋ถ์์์ด ๋ํ๋ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฅผ **๊ธ๋จ ์ข๋ถ์์(withdrawal akathisia)**์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
์ฒ ๋ถ ๊ฒฐํ์ฑ ๋นํ์ด ์์ ๋ ํ์ง๋ถ์์ฆ์ด ์์ฃผ ๋ํ๋๋ค๋ ๊ด์ฐฐ๊ฒฐ๊ณผ๋๋ฌธ์ธ์ง, ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ๋นํ๊ณผ ์ข๋ถ์์์ ์ฐ๊ฒฐ์ํค๋ ค๊ณ ์๋ํด์๋ค.[^09-02-17] 1987๋
Brown ๋ฑ[@brown1987]์ด ์ฒ์์ผ๋ก ์ข๋ถ์์์ ๊ฒช๊ณ ์๋ ํ์์์ ํ์ฅ ์ฒ ๋๋๊ฐ ์ ์ํ๊ฒ ๋จ์ด์ ธ์๋ค๊ณ ๋ณด๊ณ ํ ํ, ์ ์ฌํ ๊ด์ฐฐ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ค๋ฐ๋๋ค.[@barton1990; @kuloglu2003] ์ฌ์ง์ด ์ข๋ถ์์ ํ์์๊ฒ ์ฒ ๋ถ์ ์ ๋งฅ ์ฃผ์ฌํ์๋๋ ์ฆ์์ด ์ข์์ก๋ค๋ ๋ณด๊ณ ๋ ์์๋ค.[@cotter2007] ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋
ผ๋์ด ๋ง์ผ๋ฉฐ, ์ข๋ถ์์ ํ์์์ ๊ณผ์ฐ ์ฒ ๋ถ ๋๋๊ฐ ๋จ์ด์ ธ ์๋์ง๋ ํ์คํ์ง ์๋ค.[@barnes1992]
[^09-02-17]: ์ด๋ ์๋ง๋ ํ์ง๋ถ์์ฆํ๊ตฐ์ด ๋ฎ์ ํ์ฅ ์ฒ ์์น์ ๊ด๋ จ๋๋ค๋ ์ฌ์ค์์ ์ ์ถํ ๋ฏ ํ๋ค.
์ฆ์์ด ๋ถ๋ช
ํ ๋ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ์๋ํด์ผํ ๊ฒ์ ์ญ์ ์์ธ์ด ๋๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ ์ค์ด๊ฑฐ๋ ๊ต์ฒด๋ฅผ ์๋ํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ข๋ถ์์์ ์์ด์๋งํผ์ ์๋ก์ด ์ธ๋์ ์ฝ๋ฌผ๋ค์ด ๋ฐ๋์ ์ ๋ฆฌํ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ์๋ก์ด ์ธ๋กํ ๋-๋ํ๋ฏผ ๊ธธํญ์ ๋ค[^09-02-18] ์ด๋, 3์ธ๋ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ[^09-02-19]๋ ์๊ทผํ ์ข๋ถ์์์ ๋น๋๊ฐ ๋์ผ๋ฉฐ[@demyttenaere2019], ํ์คํ๊ฒ ์ํ์ด ๋ฎ์ ๊ฒ์ ๋ํ๋ฏผ ์นํ๋๊ฐ ๋ฎ๊ณ ํญ์ฝ๋ฆฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ํฐ ํด๋ก์ํ, ์ฌ๋์ํ, ํํฐ์ํ, ๋ฃจ๋งํ
ํผ๋ก ์ ๋์ด๋ค.[@musco2020]
[^09-02-18]: ์ผ๋กํ๋ฆฌ๋, ์์ธ๋ํ, ๋ฃจ๋ผ์๋
[^09-02-19]: ์๋ฆฌํผํ๋ผ์กธ, ๋ธ๋ ์คํผํ๋ผ์กธ, ์นด๋ฆฌํ๋ผ์ง
์ฝ๋ฌผ ์น๋ฃ๋ฅผ ์๋ํ ๊ฒฝ์ฐ, ๊ฐ์ฅ ๊ณ ์ ์ ์ด๊ณ ๋ณดํธ์ ์ธ ์ ๋ต์ ฮฒ-์ฐจ๋จ์ ์ธ propranolol์ 60\~120mg/day ์ ๋ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. Propranolol์ ฮฑ~2~ ํจํ์ ์ธ clonidine๊ณผ ํจ๊ป ๊ณผ๋ํ๊ฒ ํ์ฑํ๋ ์๋๋ ๋ ๋ฆฐ ๋ด๋ฐ์ ์ต์ ํ๋ค. Propranolol๊ณผ clonidine์ ๋ณดํต ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ๊ณผ ํจ๊ป ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ํนํ ๊ธํ๊ฒ ์ฆ์์ ๊ฐ๋ผ์ํ์ผ ํ ๋๋ ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ ์ฃผ์ฌ์ ๊ฐ ๋ง์ด ํ์ฉ๋๋ค. ๊ฒฝ๊ตฌ ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ์ ์ธ ๋๋ ํด๋ก๋์ ํ๊ณผ ๋ก๋ผ์ ํ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฐ์ธ๋ค. ์ด์ ๋นํด ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ ฮฒ-์ฐจ๋จ์ ๋ ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ๋งํผ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๊ณ , ๋ง์ฝ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด๋ ค๋ฉด ์๋นํ ๋์ ์ฉ๋์ ์จ์ผ ํ๋ค.[@adler1993] ์ด๋ ๊ฒ ๋์ ์ฉ๋์ ์ฐ๋ค๋ณด๋ฉด ๋ถ์์ฉ์ด ๋์ด๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ํ/ํํ ๋น์์ ์๋นํ ๋ค๋ก ๋ฐ๋ฆฐ๋ค.
๊ธ์ฑ ์ข๋ถ์์์ ์ด๋ค ์น๋ฃ๋ฒ์ ์ ํํด๋ ๋ฐ์์ด ์ข์ ํธ์ด์ง๋ง, ๋ง์ฑ ์ข๋ถ์์์ ์๋์ ์ผ๋ก ์น๋ฃ๊ฐ ์ ์ ๋๋ค. ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ ์ค์ผ๋งํผ ์ค์ฌ๋ ํ์๊ฐ ์ฌ์ ํ ํ๋ค์ดํ ๋๊ฐ ์๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๊ธ์ฑ ์ข๋ถ์์์ ๋น๋กฏํ์ฌ ๋ง์ฑ์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋, mirtazapine์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ์ฉ ์์ฃผ ์๋๋๊ณ ์๋ค. Mirtazapine์ 5-HT~2A/2C~์ ์ฐจ๋จ์ ํตํด ์ข๋ถ์์ ์ฆ์์ ๊ฒฝ๊ฐ์ํค๋ฉฐ, ๊ทธ ์์ฒด์ ์ง์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฃผ๊ด์ ์ธ ๋ถ์, ์ด์กฐ ์ฆ์์ ํด๊ฒฐํ๋๋ฐ ๋์์ด ๋๋ค.[@poyurovsky2001; @poyurovsky2003; @praharaj2015] ๊ทธ ๋ฐ์ ์๋๋๋ ์ฝ๋ฌผ๋ก๋ amantadine, gabapentin, vitamin B6 ๋ฑ์ด ์๋ค.[@pringsheim2018]
## ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ๋ฐ ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ
### ๋ํ์ ์ธ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ๋ฌผ
ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ๋ก ์ธํด ์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ด ์๊ฒผ์ ๋ ๊ฐ๋จํ ์๋ํ ์ ์๋ ๊ฒ์ ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ์ ์ถ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ ํ ์ฝ๋ฌผ ์๋์๋ ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ์ ๋น๋ฒํ ์ฌ์ฉํด์๊ณ , ์ฌ์ง์ด ์ด๋ ๋ถ์์ฉ์ด ๋ํ๋์ง ์์๋๋ผ๋ ์๋ฐฉ ์ฐจ์์์ ๋ณ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ๊ดํ์ด์๋ค.[@murphy1979] ๊ทธ๋ฌ๋ ๋น์ ํ ์ฝ๋ฌผ ์๋๊ฐ ์ด๋ฆฌ๋ฉด์, ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ๋์ ํ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ๊ตญํํ์ฌ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ์กฐ๋๊ณ ์๋ค.[@desmarais2012] ์๋ํ๋ฉด ์ด ์ฝ๋ฌผ๋ค ์์ฒด๊ฐ ๋ง์ด ๋ฐ ์ค์ถ์ฑ ๋ถ์์ฉ์ ์ผ์ผํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ธ์ง ๊ธฐ๋ฅ์ ์
ํ์์ผ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์์ฑ/์ธ์ง ์ฆ์ ์น๋ฃ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์์์์ผ๋ฒ๋ฆฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋๋ถ์์ฉ์ ๋ํ๋ฏผ ํจํ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์๋ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํญํํจ์จ์ ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ ๋๋ถ๋ถ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ๋ฌผ์ด๋ค. ์ ์ผํ ์์ธ๋ผ๋ฉด ํญํ์คํ๋ฏผ์ ์ธ diphenhydramine์ด๋ ๋ํ๋ฏผ ํจํ ์์ฉ์ ์ง๋ <s>amantadine</s>[^09-02-20] ์ ๋์ด๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ๊ณผ ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ๋ฌผ์ด๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ก atopine ๋ฐ diphenhydramine๊ณผ ์ฐ๊ด์ด ์๋๋ฐ, ํ์์ ์ฑ์ง์ ๋ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋นํ ์กธ๋ฆฐ๋ค. ๋ณดํต 0.5\~6mg/day ์ฌ์ด์์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋ ์ญ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ๋ณด๋ค ์ญ๊ฐ๊ฐ ๋ฎ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ 1\~10mg/day ์ ๋ ์ฌ์ฉํ๋ค.
[^09-02-20]: Amantadine: ๊ตญ๋ด์์๋ ํผ์ผ์ด๋ฉ์ฆ(P.K.-Merz)๋ผ๋ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ํ๋งค๋๊ณ ์๋ค. ํญํํจ์จ์ ์ด์ง๋ง ์ธํ๋ฃจ์์ A ๋ฐ์ด๋ฌ์ค๊ฐ ์ธํฌ์ ์นจ์
ํ๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์ 2000๋
๋ ์ด๊น์ง๋ง ํด๋ ๋
๊ฐ ์น๋ฃ์ ๋ก ์ฐ์๋ค.
ํญํ์คํ๋ฏผ์ ์ธ diphenhydramine์ ์ญ์ ๊ฐํ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์ด์, ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ๊ฐ๋ผ์ํ๋ค. ์ ์ํ ํก์๋๊ณ ์์ฉ ๋ฐํ ์๊ฐ์ด ๋น ๋ฅด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ธ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ด์ ๋นํด ํญ์ฝ๋ฆฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์๋ amantadine์ ์๋นํ ์์ ํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. ํจ๊ณผ๋ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ/ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋์ ๋นํด ๊ทธ๋ฆฌ ๋จ์ด์ง์ง ์๋๋ค.[@dimascio1976; @kelly1974] Amantadine์ ์ค๋-๋ณ์ฐ๊ณ๋ณด๋ค ํ์ง-์ ์ด์ ์ ๋ํ๋ฏผ์ ์ข๋ ์๊ทนํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฎ์ ์ฉ๋์์ ์ ์ ์ฆ์ ์
ํ์ํค์ง๋ ์์ง๋ง, ๊ทธ๋ ๋ค๊ณ ์ํ์ด ์์ฃผ ์์ง๋ ์๋ค. ์ด ๋๋ฌธ์ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ/ ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์์ ์ฑ๋๋ฌธ์ ์ฐ์ง ๋ชปํ๋ ํ์์์๋ง ๋์์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค.[@nestelbaum1986]
| **\*์ ์ ์ฆ์์์ ํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ ์ฌ์ฉ** | | |
|------------------------|------------------------|-------------------------|
| **ํํ** | **์ฝ๋ฌผ** | **ํน์ด์ ์ฌ์ฉ** |
| ํญ์ฝ๋ฆฐ์ | ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋ (Artane) | ์ถ์ฒด์ธ๋ก์ฆ์ |
| | ๋ฒค์ฆํธ๋กํ (Cogentin) | |
| | ๋ฐ์ดํ๋ฆฌ๋ (Alcineton) | |
| | ํ๋ก์ฌ์ดํด๋ฆฌ๋ ํ์ด๋๋กํด๋ก๋ผ์ด๋(Kernadrin) | |
| ํญํ์คํ๋ฏผ์ | ๋ํํ์ด๋๋ผ๋ฏผ (Benadryl) | ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด์์ฆ |
| ๋นํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑํญํํจ์จ ์ฝ๋ฌผ | ์๋งํ๋ (P.K.-Merz) | ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ์ ์ ๋ฐ์์ด ์๊ฑฐ๋ ๋
ธ์ธ์ ๊ฒฝ์ฐ |
| ๋ฒ ํ๋ธ๋ก์ปค | ํ๋กํ๋ผ๋๋กค, ๋ฒ ํ์๋กค, ๋ฉํ ํ๋ก๋กค, ํ๋๋กค, ๋๋๋กค | ์ข๋ถ์์ |
| ๋ฒค์กฐ๋ค์ด์์ ํ | ๋์์ ํ, ๋ก๋ผ์ ํ | ์ข๋ถ์์, ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด์์ฆ |
from [@burgyone2004]
### ์ฌ์ฉ ๋ฐฉ๋ฒ
#### ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ํฉ์์์ ์ฌ์ฉ
์ฝ๋ฌผ์ ๋ฐ ์ด๋๋ถ์์ฉ์ด ๋ฐ๊ฒฌ๋๊ฑฐ๋ ์์ฌ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ธฐ์กด ์น๋ฃ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฉ๋์ ์กฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋จผ์ ์ด๋ค. ๊ทธ๊ฒ ์ฌ์์น ์์ ๋๋ง ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ฌ์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ์ธ ๋๋ ์ฒซ๋ 0.5mg๋ก ์์ํ์ฌ ์ต๋ 6mg/day๊น์ง ์ฆ๋ํ๋ค. ๋ฎ์ ์ฉ๋์์๋ ์ทจ์นจ์ ํ๋ฒ ๋ณต์ฉํ๋ฉฐ, ์ฉ๋์ด ๋์์ง๋ฉด ํ๋ฃจ 3\~4ํ๊น์ง ๋๋ ์ ๋ณต์ฉํ๋ค. ์ค๋ ์ง์๋ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์๋ ์ฃผ์ฌ์ ๋ณด๋ค ๋ฐ๊ฐ๊ธฐ๊ฐ ๊ธด ๊ฒฝ๊ตฌ์ ๊ฐ ์ ๋ฆฌํ๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ํจ๊ณผ๋ ์ถ์ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋๋ฌด ๊ธํ๊ฒ ์ฆ๋ํ๊ธฐ๋ณด๋ค๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋ ๋๊น์ง ์ ์ด๋ 3์ผ ์ด์ ๊ธฐ๋ค๋ ค๋ณธ๋ค.
ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋์ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ๋ณด๋ค ์ฌ์ฉ ์ฉ๋์ด ๋์ผ๋ฉฐ, ์ดํ๋์ธ 1mg/day์์ ์์ํ์ฌ 10mg/day ์ ๋๊น์ง ์ฆ๋ํ๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ๋ณด๋ค ๋ ์กธ๋ฆฌ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ทจ์นจ์ ๋ณด๋ค๋ ์ํ ํ๋ฃจ ์ธ๋ฒ ๋ณต์ฉํ๋ค. ๋ ์ฝ๋ฌผ์ ์ ์์ฆ์ด๋ ๋ถ์์ฉ, ๊ธ๊ธฐ๋ ๊ฑฐ์ ๋น์ทํ๋ค. ํ์ฌ ์์ ๋ฅ, ์ ๋ฆฝ์ ๋น๋์ฆ, ๋
น๋ด์ฅ, ๋น๋งฅ, ์ฌ๋ง ๋ฑ์ด ์์ผ๋ฉด ์ฌ์ฉํด์ ์๋๋ค. ํํธ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ ๋ฐํ์ ๋ง์ ์ฒด์จ์ ์ฌ๋ฆฌ๋ ์ฑ์ง์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์์ฝ์ฌ ์ค๋
ํ์๋ ์ผ์ธ ๋
ธ๋์, ๊ฒฉํ ์ด๋์ ํ๋ ์ฌ๋์๊ฒ๋ ์กฐ์ฌํด์ผ ํ๋ค. ๋ํ ์๊ตฌ๊ฑด์กฐ๋ฅผ ์ ๋ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฝํํธ ๋ ์ฆ๋ฅผ ์ฐฉ์ฉํ๋ ์ฌ๋์ ์๊ฒฝ์ผ๋ก ๋ฐ๊ฟ์ผ ํ๋ค.
ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋๋ ์ค๋ ์จ์ผ ํ๋ ์ง์ ๋ํด์ ์ง์นจ์ด ์๋ค. ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ๊ฐ์๊ธฐ ๋์ผ๋ฉด ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ๋ฐ๋ ์ฆ์์ด๋, ๊ธ๊ฒฉํ ์
ํ๋ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ด ๋ํ๋ ์ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์์ํ ์ค์ด๋ฉด ํฐ ๋ฌด๋ฆฌ์์ด ๋์ ์ ์๋ค.[@desmarais2014] ์ต๊ทผ์๋ ํน๋ณํ ๊ณ ๋ฏผ์์ด ๋ง๋ฅ ์ ์งํ๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋ ์ธ์ง๋ถ์์ฉ์ ๊ฒฝ๊ฐ์ฌ์ด ์ปค์ง๊ณ ์๋ค.[@ogino2014; @eum2017] ๋๋ถ๋ถ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ ํฌ์ฌ ์ด๊ธฐ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ๋ณ์ฉํ๋ค๊ฐ, ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ค๋จํ๋ฉด ์ด๋๋ถ์์ฉ์ด ์ฌ๋ฐํ ๊น๋ด ๋๋ ค์ ๋์ง ๋ชปํ๊ณ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์์ฐํ ์์ค๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ง๋ค๋ ๊ฒ์ ์ผ๋์ ๋์ด์ผ ํ๋ค.
๋ํ ๋ง์ ์์ฌ๋ค์ด ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ์ ๋ํด์ ์๋ฌด๋ฐ ์น๋ฃ๋ฅผ ํ์ง ์๋ ๊ฒ๋ณด๋ค๋, ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ผ๋ ์ฐ๋๊ฒ ๋ง๋ค๊ณ ์๊ฐํ๋๋ฐ, ์ด๋ ์๋ชป๋ ์๊ฐ์ด๋ค.[@cutino2020] ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ ์๋ฌด๋ฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์์ฒด๊ฐ ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ์ ์
ํ์ํค๊ธฐ๋ ํ๋ค.[@klawans1974] ๊ทธ๋๋ง ์ ์ผํ๊ฒ ์ง์ฐ์ฑ ์ด๋์ด์์ฆ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ค๊ณ ์ธ์ ๋ ํญํํจ์จ์ ๋ ์๋งํ๋ ๋ฟ์ด๋ค.[@pappa2010]
#### ๊ธ์ฑ ์ฆ์์์์ ์ฌ์ฉ
ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ค ๊ฐ์๊ธฐ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ด ์๊ฒผ์ ๋๋, ์ฉ๋์ ์ค์ด๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋จผ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ํฌ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋์งํ๋ค. ํนํ ์๊ตฌ์ด๋๋ฐ์๊ณผ ์ธํ ๊ฒฝ์ง์ ๋น๋กฏํ ๊ธ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ฆ์ด๋ ๊ธ์ฑ ์ข๋ถ์์์ด ์๊ธฐ๋ฉด, ํ์์๊ฒ ๋์ฐํ๊ณ ๊ณตํฌ์ค๋ฌ์ด ๊ฒฝํ์ด ๋๋ฏ๋ก ์ฆ๊ฐ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ค. ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ์ดํ๋์ 0.5mg/day์ด์ง๋ง ๊ธ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฒซ๋ ๋ถํฐ 4\~6mg/day ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ข๋ ๋น ๋ฅธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๋ ค๋ฉด ์ ๋งฅ ์ฃผ์ฌ๋ก ํฌ์ฌํ ์๋ ์๋ค. ํธ๋ฆฌํฅ์คํ๋๋ ์ญ์ ํ๋ฃจ 3\~4ํ ํฌ์ฌํ๋ฉฐ, ์ฒซ๋ ์ด๋ผ๋ ์ฆ์์ ๋ฐ๋ผ 6\~10mg/day๊น์ง ์ฌ๋ฆด ์ ์๋ค. ์ธ๊ตญ์์๋ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ์ ๋งฅ์ฃผ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์๋ ์ฃผ์ฌ์ ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฒฝ๊ตฌ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ ํจ๊ป ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ ์ ๋งฅ์ฃผ์ฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ ๋ง๋ค.
#### ์๋ฐฉ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ
์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ์ฌ์ ์ ์๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋
ผ๋์ ์ฌ์ง๊ฐ ์๋ค. ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋๋ฌ๋์ง ์๊ณ ํ์๋ ํฌ๊ฒ ๋ถํํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ๋์น๊ธฐ ์ฝ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ์ ๋งคํ ์ํฉ์์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ํ์๊ฐ ํจ์ฌ ํธ์ํดํ๊ณ , ๊ทธ์ ์์ผ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ด ์์์์ ํ์ธํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์์ฒด๊ฐ ์ง๋ ๋ถ์์ฉ๋๋ฌธ์,๊ณ ์ญ๊ฐ ์ฝ๋ฌผ์ ๊ณ ์ฉ๋์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ ๋, ๊ทผ์ก ์ฃผ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ณตํด์ ์ฌ์ฉํ ๋, ๊ณผ๊ฑฐ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ๋ถ์์ฉ์ผ๋ก ํ๋ค์ด ํ์ ๋์ ๊ฐ์ ํน๋ณํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ์๋ฐฉ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ํ ์๋ฐฉ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ค๋ฉด ์ ์ด๋ 3๊ฐ์ ๋ด์๋ ๋๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ๋ค.
์ด๋ฐ ์ ์ ์ฆ ํ์๋ ์ฌ๋ฐ ๊ฒฝํ์ด ์๋ ํ์๋ณด๋ค ๋ถ์์ฉ ๋ฉด์ ์์ด์ ๋ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ฉฐ, ์น๋ฃ ์ด๊ธฐ์ ๊ธ์ฑ ๊ทผ๊ธด์ฅ์ด ๋ํ๋๋ ๋น๋๋ ๋๋ค. ๋๊ตฐ๋ค๋ ์ฒ์ ์น๋ฃ๋ฅผ ๋ฐ๋ ์ ์ ํ์๋ค์ด ์ฌํ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ ๊ฒช๊ณ ๋๋ฉด, ์ดํ ์ฝ๋ฌผ ์น๋ฃ์ ๋ํด ๋ด๋ด ๋ถ์ ์ ์ธ ์ ์
๊ฒฌ์ ๊ฐ๊ฒ ๋ ์ ์๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ๊ณผ ๋ณํํ์ฌ ์๋ฐฉ์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฝ๋ฌผ์ ์จ๋ณผ ์ ์๋ค.[@ogino2014] ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฅ๊ธฐ ํฌ์ฌ๊ฐ ๋ฐ๋์งํ์ง ์์ ๊ฒ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง์ด๋ค.
#### ์ฅ๊ธฐ ์ง์ํ ์ฃผ์ฌ์ ์ฌ์ฉ ์์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์ฌ์ฉ
์ฅ๊ธฐ ์ง์ํ ์ฃผ์ฌ์ ๋ ๋๋ฆ์ ์ฅ์ ์ด ๋ง์ง๋ง, ๋ถ์์ฉ์์ ์์ ๋ก์ด ๊ฒ์ ์๋๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ฉ๋ ์ ํ์ ํญ์ด ์ข๊ณ , ์ผ๋จ ์ฃผ์ฌ๋ฅผ ํ๊ณ ๋๋ฉด ํ์ค ๋๋๋ฅผ ๋ฎ์ถ๊ธฐ ๊ณค๋ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ถ์์ฉ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ์ฝ์ง ์๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฃผ์ฌ์ ์ฌ์ฉ ์ด๊ธฐ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ์ ์ ๋ณ์ฉํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ถ์ฒด์ธ๋ก ์ฆ์์ด ์์ง ๋ํ๋์ง๋ ์์๋๋ฐ ์๋ฐฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๊ถ์ฅ๋์ง ์๋๋ค.[@ogino2014]
### ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ์์ฒด์ ๋ถ์์ฉ
๋ฒค์ฆํธ๋กํ๊ณผ ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋์ง์ ๋ํ๋ฏผ ์ฌํก์๋ฅผ ์ต์ ํ๋ฏ๋ก, ๋ฎ์ ์ฉ๋์์๋ ์ง์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด์ง๋ง ์ฉ๋์ด ๋์์ง๋ฉด ํฅ๋ถ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํนํ ๋ฒค์ฆํธ๋กํ์ ๋ํ๋ฏผ์ ํตํ ์๊ทน ํจ๊ณผ์, ํญ์ฝ๋ฆฐ ์์ฉ์ ํตํ ํ๊ฐ ์ ๋ฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ด๋ฉฐ, ํธ๋ฆฌํฅ์ํ๋๋์ ํ๋ณต๊ฐ์ ๋๋ผ๊ฒ ํ๊ณ ๋ฌด๋ ฅ์ฆ์ ๊ฐ์ ์ํจ๋ค. ์ด ๋๋ฌธ์ ์ ์์ธ ํน์ ์กฐํ๋ณ ํ์๊ฐ ๋ถ๋ฒ์ผ๋ก ๋จ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค.[@grace1997]
ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ ๋น๊ต์ ๋ฎ์ ์ฉ๋์์๋ ๋ค์ํ ๋ง์ด์ฑ ํญ์ฝ๋ฆฐ ๋ถ์์ฉ์ ์ผ์ผํจ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์
๋ง๋ฆ, ๋ณ๋น, ์๋ ฅ ์ ํ, ์์ ์์น, ์์ ๋ฅ, ์ฅํ์, ๋น๋งฅ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํญ์ฝ๋ฆฐ ํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฐํ ํญ์ ์ ๋ณ ์ฝ๋ฌผ๊ณผ ํจ๊ป ์ฐ๊ฒ ๋๋ฉด ๋์ฑ ๋ถ์์ฉ์ด ์ฌํด์ง๋ค. ์
๋ง๋ฆ์ด ์ฌํ๋ฉด ์ง๋์น๊ฒ ๋ฌผ์ ๋ง์
๋ฌผ์ค๋
์ ๋น ์ง ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ฑ ๋ณ๋น๊ฐ ์ฅํ์์ผ๋ก ์
ํ๋ ์ ์๋ค. ์ฉ๋์ด ๋ ๋์์ง๋ฉด ์ค์ถ์ฑ ํญ์ฝ๋ฆฐ ๋ถ์์ฉ์ด ์์๋๋๋ฐ, ๊ธฐ์ต๋ ฅ์ ๋น๋กฏํ์ฌ ์ธ์ง๊ธฐ๋ฅ ์์๊ณผ ๋ ์ค์ง ์์ถ์ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ค.[@lรณpezรกlvarez2019] ๋ ์ฌํด์ง๋ฉด ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฌ๋ง์ด ๋ฐ์ํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.[@kulik1982] ๋ง์ฝ ํญ์ฝ๋ฆฐ์ ๋ฅผ ๋ณต์ฉ ์ค์ธ ํ์๊ฐ ์์์ด ๋ถ๋ถ๋ช
ํด์ง๊ณ , ๋จ๊ฒ๊ณ ๊ฑด์กฐํ ํผ๋ถ์ ์ ๋ง; ํ์ฅ๋ ๋๊ณต, ์ฌํ ๋น๋งฅ์ ๋ณด์ด๋ฉด ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฌ๋ง์ ์์ฌํ๋ค. ํญ์ฝ๋ฆฐ์ฑ ์ฌ๋ง์ ์ฆ์์ด ๊ทธ๋ฆฌ ์ฌํ์ง ์์ผ๋ฉด ๋์ฆ์ ์น๋ฃ๋ฅผ ํํ๋ฉฐ, ๋ฒค์กฐ๋์์ ํ์ผ๋ก ์๊ทน๊ณผ๋ฏผ์ ๊ฐ๋ผ์ํ๋ค. ์ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ฝ๋ฆฐ์์คํฐ๋ผ์์ ์ต์ ์ ์ธ physostigmine์ 0.03mg/kg์ ์ฉ๋์ผ๋ก ์ ๋งฅ ๋ด์ ํฌ์ฌํ๋ค.
## References {.unnumbered}